ဧပြီလအတွက် ကိုယ့်ကံကြမ္မာဘယ်လိုရှိလဲကြည့်ရအောင်

Key Risk Indicator (KRI) ဆိုတာ organization တွေမှာ business operation တွေကို မကောင်းတဲ့ impact တွေရှိနိုင်တဲ့ potential risk တွေကို စောင့်ကြည့်ဖို့ နဲ့ တိုင်းတာဖို့ သတ်မှတ်ထားကြတဲ့ metric တစ်မျိုးပဲဖြစ်ပါတယ်။ KRI တွေက risk event တွေရဲ့ early warning sign တွေကို identify လုပ်ဖို့ကူညီပေးနိုင်တာကြောင့် proactive risk management လုပ်ဖို့ရာအထောက်အကူပြုပါတယ်။

Key aspects of KRIs: Predictive Nature (ကြိုတင်ခန့်မှန်းတတ်သော သဘောသဘာဝ): KRI ရဲ့ သဘောတရားက ရှေ့ကို ကြိုကြည့်ပြီး potential future risk တွေကို identify လုပ်ဖို့အတွက် insight တွေထုတ်ပေးတာမျိုးပါ။ Thresholds: Threshold လို့ခေါ်တဲ့ (တစ်စုံတစ်ခုကို မကျော်သွားအောင် သတ်မှတ်ထားတဲ့သတ်မှတ်ချက်များ) ထားရှိခြင်းကလည်း သတ်မှတ်ထားတဲ့ limit ရောက်တာနဲ့ ဆက်လက်လုပ်ဆောင်ဖို့ Action လိုအပ်တယ်ဆိုတာမျိုးကိုဖော်ပြနေပါတယ်။ (ဥပမာ - လက်ခံနိုင်သော PAR Threshold သတ်မှတ်ထားခြင်း) Risk Categories: Risk များကို financial, operational, compliance, or reputational risks စသဖြင့် အမျိုးအစားခွဲခြားခြင်းဖြစ်ပါတယ်။ Decision-Making Tool: KRI တွေကို ပုံမှန် Track လုပ်ခြင်းဖြင့် စီးပွားရေးလုပ်ငန်းတွေဟာ လိုအပ်သည့် ဆုံးဖြတ်ချက်များကို ချမှတ်နိုင်ခြင်း၊ Risk များကိုစောစီးစွာ လျှော့ချနိုင်ခြင်းနှင့် Crisis များကိုရှောင်ရှားနိုင်ခြင်းတို့ကို ပြုလုပ်နိုင်ကြပါတယ်။ 

အချုပ်အားဖြင့် KRI တွေဟာ risk management အတွက် မရှိမဖြစ်လိုအပ်တဲ့ tool တွေဖြစ်ပြီး organization တွေကို potential threat ထက်အမြဲ ရှေ့တစ်လှမ်းရောက်အောင် ကူညီပေးနိုင်ပါတယ်။ Fraud Risk အတွက် အသုံးဝင်သော KRI အချို့မှာ >> မထင်မှတ်ထားသော အပြုအမူပြောင်းလဲမှုများ- ရုတ်တရက် အလုပ်ချိန်အလွန်အကျွံလုပ်သော၊ အားလပ်ရက်ယူရန် တွန့်ဆုတ်နေသောဝန်ထမ်းများ၊ သို့မဟုတ် လျှို့ဝှက်သောအပြုအမူကို လုပ်ဆောင်နေသော ဝန်ထမ်းများသည် Red Flag များ ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ >> Internal Control (အဖွဲ့အစည်းအတွင်းထိန်းချုပ်မှု) အားနည်းခြင်း- Audit စစ်ဆေးတွေ့ရှိချက်များ၌ စာရင်းအချက်အလက်ကွာဟချက်များ၊ အလုပ်တာဝန်များခွဲဝေမှုကင်းမဲ့ပြီး တစ်ဦးတစ်ယောက်တည်းကိုသာ တာဝန်ချထားခြင်းသည် Fraud Risk ကို တိုးစေပါတယ်။ >> စာရွက်စာတမ်းမလုံလောက်ခြင်း- ငွေကြေးလွှဲပြောင်းမှုများနှင့် ဆက်စပ်သော မှတ်တမ်းများ ပျောက်ဆုံးနေသော သို့မဟုတ် မပြည့်စုံသောမှတ်တမ်းများ သို့မဟုတ် မှတ်တမ်းထိန်းသိမ်းမှု ညံ့ဖျင်းပါက Fraud လုပ်ဆောင်ချက်များကို ဖုံးကွယ်ရန် ဖြစ်နိုင်ချေများပါတယ်။ >> ပုံမှန်လုပ်ငန်းစဉ်မှ သွေဖည်ခြင်း- ပုံမုန် အတည်ပြုချက်လုပ်ငန်းစဉ်( Approval process) များ လိုက်နာမှုမရှိပဲ မိမိသဘောဖြင့်လုပ်ဆောင်ခြင်းများမှလဲ Fraud Risk ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ >> Digital Payment- Digital Payment ကဲ့သို့ ငွေကြေးအလွှဲအပြောင်းတွင် ဝန်ထမ်းမှ လွှဲပြောင်းခကောက်ခံခြင်း သို့မဟုတ် ငွေသားနှင့် Digital money လဲလှယ်ရာတွင် အခကြေးငွေယူခြင်းကဲ့သို့ Case များဖြစ်နိုင်ပါတယ်။